آرتروسکوپی چیست؟
آرتروسکوپی یک عمل جراحی است که پزشکان برای مشاهده، تشخیص و درمان مشکلات داخل مفصل از آن استفاده می کنند.
Arthro به معنای مفصل و scopy به معنای دیدن است. در واقع یک آرتروسکوپ یک “مفصل بین” است. پزشک معالج با دیدن داخل مفصل میتواند بسیاری از بیماریهای آنرا تشخیص داده و میتواند اقدام به درمان جراحی بعضی از آنها از طریق ارتروسکوپ کند.
در صورتی که بیمار التهاب مفصل داشته باشد، مفصلش آسیب دیده باشد یا به مرور زمان دچار مشکل شده باشد، پزشک ارتوپد ممکن است انجام این روش را توصیه کند. آرتروسکوپی می تواند بر روی هر مفصلی انجام شود. در بیشتر مواقع این کار بر روی مفصل زانو، شانه، آرنج، مچ پا، لگن یا مچ انجام می شود.
این جراحی در بیمارستان یا اتاق عمل سرپایی انجام می شود. این بدان معناست که بیمار می تواند در همان روز به خانه برود. نوع بیهوشی که دریافت می کند به مفصل و مشکلی که جراح به آن مشکوک است، بستگی دارد. ممکن است بیهوشی عمومی باشد (حین عمل جراحی بیماربه خواب خواهد رفت) یا از طریق ستون فقرات اعمال شود. همچنین ممکن است ناحیه ای که عمل جراحی بر روی آن انجام می شود، بی حس شود.
او داخل مفصل را نگاه خواهد کرد و پس از تشخیص مشکل، در مورد انجام جراحی و نوع جراحی که باید انجام شود تصمیم می گیرد. در صورت نیاز به انجام جراحی، جراح ابزارهای مخصوصی از طریق برش های کوچک دیگر به نام پورتال ها وارد می کند. او از این ابزار برای برش، تراشیدن، گرفتن و بخیه در استخوان استفاده می کند.
در صورتی که تصمیم جراح این باشد که برای رفع مشکل نیاز به انجام عمل جراحی “باز” معمول است، ممکن است این کار همزمان با عمل جراحی آرتروسکوپی انجام گیرد.
پس از انجام کار، جراح آرتروسکوپ و هرگونه تجهیزات را خارج حواهد کرد. او زخم را با نوار یا بخیه مخصوص می بندد.
بیمار ممکن است بعد از عمل درد کمی در مفصل داشته باشد. پزشک ممکن است داروهای ضد درد را تجویز کند؛ همچنین ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون آسپرین یا داروهای دیگری تجویز کند.
ممکن است در زمان بهبودی به عصا، اسپلینت یا اسلینگ برای پشتیبانی نیاز داشته باشد.
جراحی آرتروسکوپی نسبت به جراحی باز معمولاً درد و سفتی مفصل کمتری در پی دارد. به طور کلی زمان بهبودی نیز کمتر است.
بیمار زخم های کوچکی خواهد داشت که مربوط به محل ورود ابزارهای آرتروسکوپی به بدن اواست. ممکن است روز بعد از عمل بتواند باند های جراحی را برداشته و آنها را با نوارهای کوچک برای پوشاندن برش ها جایگزین کند. پزشک بخیه های غیر قابل حل را بعد از گذشت یک یا ۲ هفته خواهد کشید.
همرمان با بهبودی زخم ها باید تا حد ممکن آن ها را خشک نگه دارید. این بدان معنی است که هنگام دوش گرفتن آنها را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید.
توضیح تکنیک آرتروسکوپی
مهمترین قسمت یک آرتروسکوپ یک لوله فلزی توخالی به اندازه تقریبی یک نی است ( منظور نی هایی است که برای نوشیدن مایعات از آنها استفاده میشود).
در یک انتهای این لوله فلزی یک دوربین فیلمبرداری بسیار دقیق قرار گرفته است و در درون لوله تعداد زیادی عدسی وجود دارد. پزشک متخصص ارتوپد از طریق یک شکاف چند میلیمتری این لوله را وارد فضای مفصلی کرده و سپس تصاویر تهیه شده توسط دوربین به یک مانیتور با وضوح بالا منتقل میشود تا پزشک معالج بتواند تصاویر داخل مفصل را روی مانتیتور ببیند.
یک منبع نور پرقدرت از طریق همان لوله نور کافی را برای دیدن داخل مفصل در اختیار میگذارد. از طریق یک شکاف دیگر در روی مفصل لوله باریک دیگری وارد مفصل میشود تا از طریق آن مقداری مایعات به داخل آن فرستاده شود.
هدف از این کار یکی اینست که مایع کدر داخل مفصل خارج شده و یک مایع شفاف و زلال جای آنرا بگیرد تا داخل مفصل بهتر دیده شود و دلیل دیگر افزایش حجم داخل مفصل است تا به این طریق اجزای مفصل بیشتر از هم فاصله گرفته و بهتر دیده شوند و فضا برای حرکت آرتروسکوپ در مفصل نیز مهیا شود.
جراح ارتوپد میتواند بسیاری از قسمت های داخل مفصل را از طریق آرتروسکوپ ببیند و بیماری ها و ضایعات آنرا تشخیص دهد.
پزشک معالج ممک است از طریق شکاف کوچک دیگری در مفصل ابزارهای جراحی خاصی را به داخل آن فرستاده و از طریق آنها اقدام به درمان جراحی بعضی از ضایعات درون مفصلی کند.
این وسایل بسیار متنوع هستند. بعضی از آنها مانند چاقو برای بریدن بکار برده میشوند. با بعضی دیگر که یک سر چرخنده دارد میتوان قسمت هایی از بافتهای داخل مفصل را تراشید. میتوان از لیزر هم در حین آرتروسکوپی استفاده کرد.
پزشک داخل مفصل را نگاه خواهد کرد و پس از تشخیص مشکل، در مورد انجام جراحی و نوع جراحی که باید انجام شود تصمیم می گیرد. در صورت نیاز به انجام جراحی، جراح ابزارهای مخصوصی از طریق برش های کوچک دیگر به نام پورتال ها وارد می کند. او از این ابزار برای برش، تراشیدن، گرفتن و بخیه در استخوان استفاده می کند.
در صورتی که تصمیم بهترین جراح ارتوپد این باشد که برای رفع مشکل نیاز به انجام عمل جراحی “باز” معمول است، ممکن است این کار همزمان با عمل جراحی آرتروسکوپی انجام گیرد.
پس از انجام آرتروسکوپی جراح ،آرتروسکوپ و هرگونه تجهیزات را خارج حواهد کرد. او زخم را با نوار یا بخیه مخصوص می بندد.
آرتروسکوپی زانو چطور انجام می شود؟
پزشک در مورد فعالیت هایی که بیمارپس از مراجعه به منزل باید از انجام آن ها اجتناب کند با او صحبت خواهد کرد. اغلب می تواند با گذشت چند روز از عمل سر کار برگردد. بهبودی کامل مفصل معمولاً چند هفته بطول می انجامد. بازگشت به حالت طبیعی ممکن است چندین ماه طول بکشد. ( نشانه ها، علائم و راه های درمان درد زانو )
چه موقع باید به دکتر ارتوپد مراجعه کرد ؟
بروز عوارض جانبی به ندرت روی می دهد. آنها در کمتر از یک مورد از ۱۰۰ مورد رخ می دهند. در صورت بروز عوارض، آن ها می توانند شامل عفونت، لخته شدن خون، آسیب به عروق خونی یا اعصاب و خونریزی شدید یا تورم باشند. همچنین ممکن است ابزار در حین عمل بشکنند.
در صورت بروز هر یک از این علائم فوراً با پزشک تماس بگیرید:
نواحی که میتواند توسط آرتروسکوپی جراحی شوند:
آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی هیپ
آرتروسکوپی شانه
آرتروسکوپی مچ دست
آرتروسکوپی ستون فقرات
آرتروسکوپی مفصل تمپورومندیبولار
کلمات کلیدی :
آرتروسکوپی – arthroscopy – آرتروسکوپی زانو – آرتروسکوپی لگن – فیزیوتراپی بعد از آرتروسکوپی